Is kurkuma gezond? 12 x voordelen voor jouw lichaam!

Kurkuma is een fenomeen in de Ayurvedische keuken en wordt ook wel het 'Indische Goud' genoemd. Veel gerechten uit het oosten hebben het bekende gele tintje en dat is volledig te danken aan het pigment van deze krachtpatser. Ook in het westen wordt dit wondermiddel steeds populairder. Niet alleen in gerechten, maar ook in supplementen, maar is kurkuma gezond? Let's find out!

Wat is kurkuma?

Kurkuma lijkt van buiten op gemberwortel, maar van binnen delen ze enkel en alleen de spicy kick. Heb je wel eens een gembershotje in de ochtend gehad? Dan weet je wat ik bedoel! Kurkuma is super geel van binnen en heeft een bitter/pittig smaakprofiel.

Dit kruid zit in de bekende curry spice box, samen met zes andere kruiden, waaronder kardemom en chili. Je vindt het in de schappen ook wel onder andere namen, zoals curcuma, turmeric, koenjit en Indiase geelwortel. Het is een smaakmaker, maar daarnaast heeft het kruid ook verschillende gezondheidsvoordelen.

De kenmerkende gele kleur heeft de wortel te danken aan het droogproces onder de warme zon, want daar reageert de curcumine. Wat je in het potje in de supermarkt vindt is dus kurkuma dat voortkomt uit deze wortel.

Hoe werkt kurkuma?

Kurkuma bevat bioactieve stoffen, namelijk curcuminoïden. De belangrijkste curcuminoïden zijn curcumine, demethoxycurcumine en bisdemethoxycurcumine. Deze stoffen hebben krachtige eigenschappen, want ze bevatten antioxidanten en werken ontstekingsremmend. 

Wetenschappelijke werking van de curcuminoïden

1. Curcumine - dit is het meest actieve bestanddeel van kurkuma en heeft een sterke ontstekingsremmende functie. Het blokkeert moleculen als NF-kB, die een rol spelen bij ontstekingsprocessen in het lichaam. Hierdoor kan het helpen bij het verminderen van ontstekingen, wat gunstig is bij bijvoorbeeld artritis en andere chronische ontstekingsziekten.
2. Demethoxycurcumine - dit is een afgeleide van curcumine en werkt iets minder actief. Je profiteert echter nog steeds van ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen.
3. Bisdemethoxycurcumine - de minst actieve vorm, maar draagt wel bij aan het verminderen van oxidatieve stress, wat cellulaire schade door vrije radicalen tegengaat. 

Curcuminoïden worden niet zomaar door je lichaam opgenomen, maar wél als je ze combineert met piperine (zwarte peper). Dit verbetert de biologische beschikbaarheid, waardoor het effectiever werkt. 

Is kurkuma echt gezond?

Kurkuma is een ontzettend vaak onderzochte stof en waar het bovenal om bekend staat is de ontstekingsremmende eigenschappen. Daarnaast helpt kurkuma gewrichten soepel te houden en speelt het een rol bij het behouden van soepele/sterke spieren. Ook komt uit onderzoeken naar voren dat het helpt om menstruatieongemakken te voorkomen, je bloedglucose stabiel houdt en je humeur ten goede komt. 

Geelwortel in je gerechten verwerken is een goed begin, maar toch kan dit voor problemen zorgen. Uit onderzoek is gebleken dat je prima tweemaal daags 500 milligram kan eten/drinken voor dertig dagen achter elkaar. Hier zit je al snel aan, als je het in een curry verwerkt en dan ook nog een kop kurkumathee neemt. 

Ga je over die adviezen heen, dan krijg je last van bijwerkingen, zoals maag-darmklachten, een droge mond of een reactie op je huid. Neem je jouw dosis in met een hoogwaardig kurkumasupplement, dan omzeil je deze grenzen en voorkom je de bijwerkingen.

12 x gezondheidsvoordelen van kurkuma 

• Ontstekingsremmende werking - curcumine heeft sterke ontstekingsremmende eigenschappen, waardoor  je ontstekingsreacties in je lichaam tegengaat.
• Versterkt het immuunsysteem - kurkuma ondersteunt het immuunsysteem door de productie van antioxidanten te verhogen en de immuunrespons te verbeteren, waardoor je weerstand verbetert.
• Verbetering van de hersenfunctie - curcumine stimuleert de aanmaak van BDNF (brain-derived neurotrophic factor). Dit is een eiwit dat helpt bij het behoud van gezonde neuronen, maar ook de ontwikkeling van nieuwe hersencellen bevordert. Dit draagt bij aan een beter geheugen en zorgt voor een kleinere kans op neurodegeneratieve ziekten als Alzheimer.
• Ondersteunt gezonde spijsvertering - kurkuma bevordert de aanmaak van gal, wat belangrijk is voor een goede vertering van vetten. Dit helpt indigestie en een opgeblazen gevoel voorkomen.
• Antioxidante eigenschappen - deze krachtige antioxidant helpt vrije radicalen in het lichaam te neutraliseren. Hierdoor helpt het schade aan cellen en weefsels voorkomen.
• Gunstig voor de gezondheid van je hart - kurkuma is gezond, omdat het de endotheelfunctie verbetert. Dit is de bekleding van de bloedvaten, waardoor je de bloeddruk helpt reguleren én hartziekten voorkomt.
• Ondersteunt gewichtsverlies - curcumine helpt de vetstofwisseling te verbeteren door de productie van gal te verhogen. Hierdoor profiteer je mogelijkerwijs van gewichtsverlies én een betere stofwisseling.
• Verbetert de insulinegevoeligheid - verbeter de insulinegevoeligheid, waardoor je de bloedsuikerspiegel reguleert en het risico op diabetes type 2 vermindert.
• Verlichting van een depressie - je serotonine- en dopaminelevels worden verhoogd. Je neurotransmitters hebben een positief effect op de stemming en kan helpen om je depressie te verminderen.
• Beschermt de lever - kurkuma optimaliseert de leverfunctie door de productie van ontgiftende enzymen te stimuleren en de schade door toxines en oxidatieve stress te verminderen. 
• Goed voor je libido - verbetert de bloedcirculatie en je libido, wat 'this is where the magic happens' realiteit maakt ;) 
• Beweeg soepeler - ontstekingsreacties maken je bewegingssysteem stroever en kurkuma kan dit omdraaien. Krijg je gewrichten en spieren weer in beweging met een goed supplement of een gele maaltijd. 

Dus, is kurkuma gezond? Jazeker! Wil je de wetenschappelijke bronnen raadplegen? We hebben ze hieronder voor je opgenomen.

Wetenschappelijk onderzoek over kurkuma

Aggarwal, B. B., Sundaram, C., Malani, N., & Ichikawa, H. (2007). Curcumin: the Indian solid gold. Advances in experimental medicine and biology, 595, 1–75. https://doi.org/10.1007/978-0-387-46401-5_1

Hewlings SJ, Kalman DS. Curcumin: A Review of Its Effects on Human Health. Foods. 2017; 6(10):92. https://doi.org/10.3390/foods6100092

Kulkarni, S. K., & Dhir, A. (2010). An overview of curcumin in neurological disorders. Indian journal of pharmaceutical sciences, 72(2), 149–154. https://doi.org/10.4103/0250-474X.65012

Gupta, S. C., Patchva, S., & Aggarwal, B. B. (2013). Therapeutic roles of curcumin: lessons learned from clinical trials. The AAPS journal, 15(1), 195–218. https://doi.org/10.1208/s12248-012-9432-8

Menon, V. P., & Sudheer, A. R. (2007). Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. Advances in experimental medicine and biology, 595, 105–125. https://doi.org/10.1007/978-0-387-46401-5_3